Deze week, van 10 tot 17 november, is het de Week van de Mediawijsheid, waarin er extra aandacht is voor veilig en slim gebruik van digitale media. Het doel is om een positieve en respectvolle online omgeving te bevorderen door bewustwording te creëren over de impact van ons digitale gedrag. Deze week biedt een platform voor bedrijven, gemeenten, bibliotheken, platformen en individuen om samen te werken en te informeren over verantwoord gebruik van sociale media. Dit jaar staat de week in het thema van online gedrag op sociale mediaplatforms. En laat het nou net die platforms zijn, die recentelijk breed uitgemeten in het nieuws staan. Audrey Keukens en Daan Hofland praten je bij over de recente politieke ontwikkelingen voor sociale mediaplatformen en de gevolgen.
Sociale mediaplatformen onder vuur tijdens de Week van de Mediawijsheid
In het licht van de recente beslissing van de European Data Protection Board om Meta te verbieden gepersonaliseerde advertenties via Facebook en Instagram te versturen is deze week extra relevant. De exacte gevolgen en hoe dit verbod zal worden uitgevoerd, blijven nog onzeker. Er zijn nog meningsverschillen over de opvolging. Sommigen zeggen dat Meta’s introductie van betaalde accounts zonder gepersonaliseerde advertenties een afdoende reactie is op de uitspraak van Europese privacytoezichthouders. Anderen betwijfelen deze zienswijze, omdat ze argumenteren dat een echt verbod op gepersonaliseerde advertenties van Meta universeel zou moeten zijn, geldend voor alle gebruikers, ongeacht of ze betalen voor hun account of niet.
De ontwikkeling van die discussie is niet zonder gevolgen of spillovers. Met nieuwe plannen willen Europarlementariërs uit de commissie Interne Markt, met als hoofdonderhandelaar Kim van Sparrentak (GroenLinks), ‘dark patterns’ aanpakken; de verslavende aspecten binnen sociale media, zoals het automatisch aanzetten van een nieuwe video en eindeloos doorscrollen. Het is steeds meer te zien hoe Europa zich wil profileren als de ‘digitale scheidsrechter’ van de wereld, en dat is niet zonder gevolgen.
Kennis verdwijnt uit de Tweede Kamer
En Den Haag dan? Het goede nieuws is dat de Tweede Kamer afgelopen september een belangrijk debat voerde over Kinderen en digitale rechten, wat toonde dat er een groeiende aandacht is voor de invloed van digitale media op kinderen en de noodzaak om hun rechten in de digitale wereld te waarborgen. Het slechte nieuws is dat een groot deel van de actieve woordvoerders Digitale Zaken uit de Kamer dreigt te verdwijnen. Hiermee gaat er kennis, aandacht en momentum verloren om vanuit Nederland politiek te werken aan platformen die werken voor iedereen.
Digitalisering moet hoger op de Nederlandse politieke agenda
Uit onze analyse van de verkiezingsprogramma’s en eerdere oproep tot meer integraliteit in het digitaliseringsbeleid komt eenzelfde beeld: er zijn wel ideeën, maar de samenhang mist. De techniek ontwikkelt zich echter razendsnel door, dat tempo kan beleid niet bijbenen. Juist een periode als deze, vlak voor de verkiezingen en met sterke polarisatie, laat zien hoe belangrijk het is om Mediawijsheid hoog op de agenda te zetten. Organisaties gaan een spannende tijd tegemoet: in Europa maakt men druk plannen om het digitale domein vorm te geven, terwijl Nederland nog een sterke ingekeerde focus heeft. Met de aanstaande verkiezingen, inwerkperiode van de nieuwe Kamerleden en de formatie is het van belang voor organisaties om de ogen op de bal te houden en de urgentie van goed ingericht digitaal beleid niet te verliezen. Meer weten over wat wij voor u kunnen betekenen? Neem contact op met Audrey Keukens of Daan Hofland.
