De waarde(n) van burgemeesters bij demonstraties en openbare orde

Met het einde van het landbouwakkoordtraject in zicht kondigde de Farmers Defence Force ‘nieuwe strijd’ aan. In het recente verleden leidde het boerenverzet tot massale demonstraties, geblokkeerde snelwegen en bedrijven, dreigboeren aan de deur en gedumpt afval. Menig burgemeester en ambtelijk adviseur zal zich vanuit die ervaring afvragen: hoe voorkom ik dat het bij ons in de gemeente ontspoort? In deze blog betoogt Carsten Zwaaneveld hoe goede voorbereiding, dicht bij de eigen waarden blijven en duidelijke communicatie helpen om zeker aan het roer te staan.

Sturen in een onzekere wereld

Burgemeesters gaan over de openbare orde en veiligheid van hun gemeente en soms van hun regio. Bij een demonstratie, onrust, herdenking of crisis staan zij aan de lat. Soms faciliterend, soms handhavend. Soms als arm om de schouder, soms als strenge burgerouder. Het is een lastige taak waarin steeds gewisseld moet worden tussen rollen en belangen. Die keuze luistert steeds nauwer: betrokkenen verwachten een duidelijk verhaal en maatschappelijke tegenstellingen nemen toe.

Of het nu klimaat, migratie, corona, voetbal of algemene politieke strijd is, er is een verhardt tweespalt. Online en offline roept dat reactie en tegenreactie op. Soms spontaan, soms georkestreerd. Welke actie of reactie de gemeente, politie of OM ook kiest: er is altijd een groep boos, ontevreden of verontwaardigd.

Communiceren en besluiten vanuit het waarom

Belangrijk is om te kijken naar het eigen normen en waardenkader van besluitvormers. Zo staan de persoon en het genomen besluit voorop, niet de structuur of het beleid. Burgemeesters en directe ondersteuners moeten van zichzelf weten waar ze voor staan en wat ze bereid zijn te verdedigen. Waar ligt de grens van wat ik ondersteun? En van waar ik handhaaf? Waar wil ik grip op? Wat handel ik naar gelang komst af? Dit tevoren doordenken helpt op het moment zelf. Zo wordt namelijk voorkomen dat besluiten worden genomen vanuit het ‘wat’ in plaats vanuit het ‘waarom’.

Verbindend leiderschap

Een goed besluit is persoonlijk en zelfs uitlegbaar voor wie tegen is. Juist in crisiscommunicatie is die verbinding tussen de inhoud en de drager van het besluit essentieel om gezagvol te spreken en te leiden. Dat helpt in het draagvlak voor het besluit in een situatie waar emoties hoog oplopen en er grote verantwoordelijkheden liggen. Met verbinding rond een demonstratie, protest of incident nemen risico’s af, voor inwoners en bestuurder.

Grip op veiligheid

Publyon helpt gemeenten en regio’s met een gerust hart leiding te geven aan onzekere situaties. Onze aanpak gaat voorbij de draaiboeken, voorbij de standaardoefeningen, om uit te komen bij het snijpunt van veiligheid met politiek, bestuur en communicatie. Zo creëren we voor bestuurders en hun adviseurs grip op veiligheid.

Met 23 jaar ervaring in public affairs en (crisis)communicatie is Publyon dé partner om een crisis, demonstratie of onrust te benaderen vanuit de blik van inwoners, de gemeenteraad en partners. Benieuwd naar onze mogelijkheden jouw team of gemeente te ondersteunen met advies, evaluatie of implementatie? Neem contact op met Carsten Zwaaneveld of Evan Clark.